Proces zakładania fundacji jest stosunkowo skomplikowany i wymaga zaangażowania prawników oraz doradców podatkowych. To jedna z form organizacji pozarządowych, która służy do realizacji celów społecznie lub gospodarczo użytecznych.

Kto może być fundatorem fundacji?

Fundatorem fundacji może być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna. Nie ma znaczenia, czy jest to obywatel Polski, czy cudzoziemiec, czy ma siedzibę w kraju, czy za granicą. Fundatorów może być więcej niż jeden.

W jakim celu powołuje się fundacje?

Fundacja powoływana jest do realizacji celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, np. ochrony zdrowia, rozwoju gospodarki i nauki, oświaty i wychowania, kultury i sztuki, ochrony środowiska itd. Cele te muszą być doprecyzowane w statucie fundacji.

Co to jest akt fundacyjny? Forma aktu fundacyjnego

Akt fundacyjny to podstawowy dokument fundacji, który zawiera oświadczenie woli fundatora (lub fundatorów) o jej powołaniu. Akt fundacyjny musi mieć formę aktu notarialnego, chyba że fundacja jest powoływana w testamencie. Wtedy wystarczy testament własnoręczny.

Co powinno znaleźć się w akcie fundacyjnym?

Akt fundacyjny powinien zawierać:

• nazwę i siedzibę fundacji,
• cel i zasady działania fundacji,
• informację o majątku przeznaczonym na realizację celu fundacji,
• sposób powoływania i odwoływania organów fundacji oraz ich kompetencje,
• sposób reprezentowania fundacji na zewnątrz.

Zalety fundacji

Fundacja optymalnie zorganizowana niesie ze sobą wiele korzyści na różnych płaszczyznach. Poniżej przedstawiam kilka z nich:

• Dochód fundacji przeznaczony na realizację jej celów statutowych zwolniony jest z podatku dochodowego.
• Prawa majątkowe przekazane fundacji w postaci darowizny są wolne od opodatkowania.
• Wynagrodzenie zarządu wypłacane na podstawie podjętych uchwał podlega jedynie opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
• W przypadku fundacji rodzinnej, przychód fundacji otrzymany od fundatora, który przeznaczony będzie na realizację celów fundacji oraz fundusz operacyjny, nie jest zaliczany do przychodów podatkowych.
• Kapitał wnoszony do fundacji przez fundatora nie może być przedmiotem późniejszej windykacji.
• Majątek fundacji nie jest wliczany do masy spadkowej pozostałej po fundatorze.
• Każda organizacja pożytku publicznego może pozyskiwać dodatkowe środki na funkcjonowanie pochodzące z corocznych darowizn tzw. 1% podatku dochodowego od osób fizycznych.
• Fundacja zarejestrowana poza terytorium Polski nie podlega przepisom polskiego prawa podatkowego w przypadku, gdy pozyskuje ona dochody poza granicami naszego kraju.

Opodatkowanie fundacji

Jako że dochód wypracowywany w ramach działalności gospodarczej fundacji może zostać przeznaczony na pokrycie kosztów jej funkcjonowania i realizację celów statutowych, fundacja w praktyce może nie płacić podatku dochodowego od swojej działalności. Wolne od podatku są bowiem dochody podatników, których celem statutowym jest na przykład działalność oświatowa, naukowa, czy związana z ochroną środowiska. Fundator ma więc dużą swobodę w gospodarowaniu środkami fundacji. Polskie prawo podatkowe odnoszące się do fundacji nie narzuca obowiązku ograniczenia działalności do celów statutowych. Prawo do ulgi podatkowej nie jest uzależnione od skali działalności gospodarczej, a od celu wydatków pokrywanych z uzyskanych przychodów (przeznaczenia przychodów na działalność statutową fundacji).

Warto mieć na uwadze fakt, że wnoszenie środków finansowych i praw majątkowych do fundacji prawa polskiego w drodze darowizny jest wolne od podatku od spadków i darowizn.